Thursday, April 28, 2016

Өдрийн аялал

Өнөөдөр охины ангийнхан Глазгоу хотын Мичтэлийн номын санд очиж шотландын алдарт яруу найрагч Робэрт Бөөрнсийн цуглуулга үзэх аялалтай байв. Иймэрхүү аялалд явахад эцэг эхчүүд нь сайн дураар туслагч хийж хамт явдаг юм. Өнөөдөр тэр сайн дурынх нь эцэг эхийн нэг би байлаа. Өглөө дурдсан цагт нь яваад очвол хүүхдүүд сургуулийн үүдэнд бэлэн хоёр эгнээгээр жагссан байв. Туслагчаар надаас гадна хоёр хүн байна. Нэг нь хэн нэгний эмээ бололтой настай хүн, нөгөө нь скэйтбоорд барьж, сэгсгэр үсээ боогоод, өмдөө унжуулсан залуу. Арван наснтны аав байж арай боломгүй харагдахаар нь хэн нэгний ах бололтой гэж таав. Багш бид гуравт хариуцах хүүхдүүдийн нэрсийн жагсаалт гардуулаад автобусанд сууж номын сангаа зорив. Хүүхдүүд шаагилдаж байснаа жолооч сүүлийн үеийн поп дуу тавихад бүгд дагаж дуулах нь хөөрхөн юмаа.
Номын сан дээр ирсэн хойноо энэ аялал шагналын аялал байсныг олж мэдэв. Хавар Робэрт Бөөрнсийн нэрэмжит шотланд шүлгийн уралдаан жил бүр болдог. Эдний ангийн охин энэ уралдаанд түрүүлж ийм шагнал хүртсэн юм байна. Хамгийн инээдтэй нь уралдаан түрүүлсэн охин польш, шотланд үг аялгын талаар зөвлөж тусалсан хүн нь гэсэн манай охины нэр тууж явна, хөгжилтэй ч юм шиг. Уг нь эдний ангид шотланд биш хүүхэд маш цөөхөн л дөө.
За тэгээд Митчэлийн номын санд орж үзээгүй явсан би бас шинэ юм үзэж башийв. Глазгоу хотын хамгийн том номын сан л даа. Эдний Робэрт Бөөрнсийн цуглуулга бас их томд ордог юм байна. Робэрт Бөөрнс амьдралынхаа туршид ердөө ганцxан шүлгийн ном хэвлүүлжээ. Хамгийн анхны хэвлэлт нь 1786 оны Килмарнокийн эдишн байсан байна. Нийт 600 хувь хэвлэгдсэнээс 30 ширхэг ном өнөөг хүртэл бүтэн үлдэж. Митчэлийн номын санд 2 ширхэг бий гэнэ. Түүнийхээ нэгийг нь гаргаж хүүхдүүдэд үзүүлж байна. Хүүхдүүд хавтасыг нь сонирхвол, тайлбар хийж байсан номын санч тухайн үед ном хэвлээд хавтасгүй зардаг байсан бөгөөд худалдаж авсан хүмүүс нь өөрсдийн номын санд байх өнгө стилээ тохируулан өөрсдөө хавтаслаж авдаг байсан тул хавтас тийм их чухал биш гэж тайлбарлав.
Мөн Робэрт Бөөрнсийн хамгийн алдартай Auld Lang Syne дууны үгийн гар бичмэл байна. Мөн найрагчийн гавлын ясны хэв. Цаашлаад Бөөрнстэй холбоотой ном, зурагтай эд зүйл бүгдийг нь цуглуулдаг бөгөөд өдгөө байдаг танхимдаа багтахаа больсон учир багахан хэсгийг нь ил дэлгэж үзүүлдэг гэнэ.
Робэрт Бөөрнс шүлгээ олон хувь хуулаад ойр дотныхондоо тараачихдаг байсан тул олон ном хэвлээгүй гэнэ. Түүний шотландын уран зохиолд оруулсан хамгийн том хувь нэмэр нь шотланд даяар уйгагүй аялаж цуглуулсан ардын дуу гэдэг юм байна. Хэрэв тэр ингэж цугуулаагүй байсан бол бид өнөөдөр маш цөөхөн дуутай ард түмэн байх байлаа гэж номын санч хүүхдүүдэд ярилаа.
Цаашлаад Жэффрийн танхимаа бас үзүүлж байна. Энэ танхимыг зуугаад жилийн өмнө энэ номын санд өөрийнхөө номын санг хандивласан баян үйлдвэрийн эзний нэрээр нэрлэсэн байна. Ноён Жэффри миний номнуудыг нэг дор өөрийнх нь тавиур шүүгээнд хадгалах гэсэн болзолтойгоор Галзгоу хотын өмч болгон хандивлсасан гэнэ. Бүгдээрээ Жэффрийн гэр бүлийн сүлд тэмдэгтэй юм, тэр дунд ховор сонин ном олон бий гэж тайлбарлаж байна.
Глазгоу хотын сэргэн мандалтын үе нь аж үйлдвэрийн хувьсгалтай давхацдаг бөгөөд тэр үед төрж гарсан хөрөнгөтөнүүд байшин сав, үнэтэй цайтай цуглуулгаа хотын мэдэлд өвлүүлж үлдээсэн байх нь олон. Хамгийн том содон жишээ Бюрэллийн урлагийн цуглуулга. Усан онгоцны тээврийн бизнесмен Уиллиам Бюрэлл бүх л амьдралынхаа турш цуглуулсан уран зураг, баримал, хуучны эд өлөг, тавилгын маш том цуглуулгаа 1944 онд Глазгоу хотод өгсөн нь том музеи болсон бөгөөд өнөө хүртэл энэ цуглуулгыг хотын иргэд, зочид үнэгүй сонрихож үзэж, таашаал авсаар буй.
Өнөөдөр нэг ийм сонирхолтой сайхан өнгөрөв. Номын сан зүгээр л ном авч уншдаг газар биш бас соёлын өвийг ингээд цуглуулдаг хадгалдаг чухал газар юм гэдгийг хүүхдүүдэд ойлгуулсан сайхан аялал боллоо.